Λεπτομέρειες

Δημιουργήθηκε : 16 Μαϊος 2021

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, Εκπαιδευτικού – Συγγραφέα

Η λέξη ιστορία παραγόμενη από το αρχαίο ρήμα «οίδα» σημαίνει γνώση. Σημαίνει όμως και το γεγονός που σταματά τη ροή, εκ του ίστημι + ρους, σύμφωνα με τον Πλατωνικό «Κρατύλο».

Η ποντιακή γενοκτονία, ως ιστορικό γεγονός αποτελεί ένα από τα πιο θλιβερά και πένθιμα κεφάλαια της ελληνικής ιστορίας, καθώς αναφέρεται στην εξόντωση του ελληνισμού, από τις πατρογονικές του εστίες: Από μέρη ελληνικά, γνωστά από την εποχή του μύθου και του θρύλου, του Φρίξου και της Έλλης του Ιάσονα και της Αργοναυτικής εκστρατείας, του Ηρακλή και των Αμαζόνων, του Ορέστη και της Ιφιγένειας, και της τραγικής συνάμα Μήδειας.

Από πατρίδες, μυρωμένες με τη δροσερή ανάσα του πεύκου, τραγουδισμένες με το κελάρυσμα των νερών, το θρόισμα των φύλλων από τα δέντρα και το άκουσμα της ποντιακής λύρας. Από πατρίδες, όπου, το κάθε λιθάρι έχει ζωγραφισμένο κι από έναν άγιο, με άγρια μάτια και μαλλιά σκοινένια, όπως θα έλεγε ο ποιητής της Ρωμιοσύνης, Γιάννης Ρίτσος. Από πόλεις και κωμοπόλεις που αγκαλιάζουν σφιχτά τα μαυροθαλασσίτικα ακρογιάλια: Η Σινώπη, η Σαμψούντα, η Οινόη, τα Κοτύωρα, η Κερασούντα, η Τρίπολη, η Τραπεζούντα, τα Σούρμενα, ο Όφις και η Ριζούντα αλλά και από πόλεις φρουρούς πάνω στα βουνά  και δίπλα στα αφροκύλιστα ποτάμια όπως: Η Αμάσεια, η Σεβάστεια, η Τοκάτη, η Νικόπολη η Νεοκαισάρεια, η Σαφράμπολη, η Κασταμονή και η Αργυρούπολη.

Πόλεις «Ελληνίδας», κατά τη φράση του Ξενοφώντα. Φωτισμένες από το φανάρι του Διογένη, ποτισμένες από το πνεύμα του Στράβωνα και την πένα του Δημήτρη Ψαθά. Και πιο πέρα, στον περήφανο Καύκασο, μέσα από τη ρωγμή του βράχου, πηγάζει το  προμηθεϊκό φως, με φορείς τους αετούς της Τραπεζούντας και τους οπλαρχηγούς του 21: Τους Κομνηνούς και τους Υψηλάντηδες. Και με θρησκευτικές - ηγετικές μορφές όπως ο Γερμανός Καραβαγγέλης της Αμάσειας και ο Χρύσανθος της Τραπεζούντας.

Με πολιτισμό λαμπρό αιώνων και διάλεκτο που σώζει ατόφιες, αρχαίες ελληνικές λέξεις. Από χωριά, θεμελιωμένα στα βαθύσκιωτα βουνά, κοντά σε φαράγγι και σε πλαγιές απρόσιτες, με μοναδικά χαρακτηριστικά όπως η Ματσούκα, η Λαραχανή, η Κρώμνη, η Ίμερα, τα Χεροίανα και η επτάκωμη Σάντα.

Από τέτοια μέρη εκδιώχθηκαν, βασανίστηκαν και αφανίστηκαν οι πρόγονοί μας μέσα σ’ ένα  ρέκβιεμ θανάτου, που το συνέθεταν, η σφαγή, η φυγή και ο πόνος.

Η γενοκτονία των Ποντίων έχει όλα εκείνα τα γνωρίσματα που περιέχει και η γενοκτονία των Αρμενίων. Μόνο, που στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου, η γενοκτονία ήταν πιο οργανωμένη και μεθοδευμένη, καθώς χρησιμοποιήθηκαν, τρόποι φυσικής εξόντωσης, που δεν αφήνουν ίχνη, όπως, τα τάγματα εργασίας, και το κάψιμο των χωριών.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, κι ας διαβούμε την πόρτα της σκληρής πραγματικότητας. Η καταπίεση του χριστιανικού στοιχείου στην Οθωμανική Αυτοκρατορία εκδηλώνεται από πολύ νωρίς. Να θυμηθούμε το Καπού Καγιά της Πάφρας, όπου το 1680, τριάντα νέες κοπέλες προτίμησαν να πέσουν από την κορυφή του κάστρου, και να σκοτωθούν, παρά να παραδοθούν στους Τούρκους. Οι Παφραίοι από τότε χορεύουν το χορό, γνωστό με την ονομασία «τη θανατί το λάγγεμαν», για να τιμήσουν τη θυσία των κοριτσιών. Είναι ο ίδιος χορός, που χόρεψαν αργότερα οι γυναίκες στο Ζάλογγο και στην Αραπίτσα.

Οι σκληρές, ωστόσο, διώξεις στον Πόντο άρχισαν με την άνοδο των Νεότουρκων στην εξουσία, το 1908, και είχαν ως στόχο την εξόντωση του χριστιανικού πληθυσμού, δηλαδή του ελληνικού, του αρμενικού, και του ασσυριακού.

Η πρώτη φάση της γενοκτονίας διαδραματίζεται μεταξύ του 1914 και του 1918, και αφορά στην εξαφάνιση των ανδρών και των γυναικόπαιδων. Η στρατηγική που εφαρμόζεται, είναι η στρατηγική της εξόντωσης, μέσω της εκτόπισης, έτσι ώστε οι εκτοπιζόμενοι να μην αντέχουν στην πείνα, τη δίψα και τις κακουχίες. Οι μετατοπίσεις των πληθυσμών γίνονταν πιο πολύ το χειμώνα, δίχως να επιτρέπουν στους μετατοπιζόμενους να έχουν εφόδια μαζί τους. Μετά λεηλατούσαν και έκαιγαν τα χωριά τους, στο πνεύμα της καθολικής εθνοκάθαρσης.

Ο μαρκήσιος Pallavicini, πρεσβευτής της Αυστροουγγαρίας στην Κωνσταντινούπολη, περιγράφει με μεγάλη ακρίβεια τα πογκρόμ και τις σφαγές στην περιφέρεια της Σαμψούντας το Δεκέμβρη του 1916. Στα αρχεία της Βιέννης υπάρχουν καταγεγραμμένα τα λόγια του «Μέγα Βεζύρη», του Ταλάτ Πασά ότι «ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσουμε με τους Έλληνες, όπως κάναμε και με τους Αρμένιους το 1915». Ο σοβιετικός απεσταλμένος στην Τουρκία, Φρούνζε, εξιστορεί, πως όλη η πλούσια και η πυκνοκατοικημένη περιοχή της Τουρκίας, ερημώθηκε, σε απίστευτο βαθμό. Από τις 200.000 του ελληνικού πληθυσμού της Σαμψούντας, της Σινώπης και της Αμάσειας απέμειναν μόνον μερικές ανταρτοομάδες, που περιπλανιόνταν στα βουνά.

Στις 19 Μαΐου, το 1919, με την άφιξη του Κεμάλ στην Σαμψούντα, αρχίζει η δεύτερη φάση της γενοκτονίας, που διαρκεί ως το 1923. Ο Μουσταφά Κεμάλ συγκρότησε εθνικιστικό στρατό στον οποίο ενσωμάτωσε και ληστρικές ομάδες, από τα υπόλοιπα των Νεότουρκων.

Ένας από τους πλέον αιμοδιψείς συνεργάτες του, ήταν ο περιβόητος Τοπάλ Οσμάν που διέπραξε μεγάλες σφαγές. Οι περιοχές της Κερασούντας, της Σαμψούντας της Χάβζας και πολλές άλλες ερημώθηκαν κυριολεκτικά. Οι κάτοικοί τους υπέστησαν τα πάνδεινα (βιασμοί, λεηλασίες και εξοντώσεις). Οι Τούρκοι, δρουν τώρα, βάσει ενός καλά μελετημένου και οργανωμένου σχεδίου για την εξόντωση των χριστιανικών λαών. Όλοι οι άνδρες, άνω των 15 χρόνων της περιφέρειας Τραπεζούντας και της ενδοχώρας εκτοπίζονται στα τάγματα εργασίας του Ερζερούμ, του Καρς και του Σαρίκαμις, αναφέρει ο Βρετανός αρμοστής στην Πόλη Horace Rumbola.

Ενώ ο Βρετανός πρωθυπουργός, Λόιντ Τζόρτζ, δηλώνει ενώπιον της Βουλής των κοινοτήτων δηλώνει, ότι «…(στον Πόντο) δεκάδες χιλιάδες (Ελλήνων), ανδρών, γυναικών και παιδιών, απελαύνονταν και πέθαιναν». Αλλά και ο Τσόρτσιλ, στο βιβλίο του, «η παγκόσμια κρίση», γράφει για τους εκτοπισμούς των Ελλήνων, από την Τραπεζούντα και τη Σαμψούντα.

Η δεύτερη φάση της γενοκτονίας είναι πιο σκληρή, με αποτέλεσμα να δυναμώσει ακόμα περισσότερο, το Αντάρτικο στον Πόντο, με θρυλικούς καπετάνιους όπως: Ο Βασίλειος Ανθόπουλος (Βασίλ Αγάς), ο Στυλιανός Κοσμίδης (Στυλ Αγάς), ο Βασίλης Τσαουσίδης (Πιτς Βασίλ) ο Καπετάν Ευκλείδης στα βουνά της Σάντας η Αντάρτισσα Πελαγία και πολλοί άλλοι.

Οι αριθμός των θυμάτων της γενοκτονίας μαρτυρά και το μέγεθός της. Μέσα σε μια δεκαετία, από το 1914 έως και το 1923, τα θύματά της ανέρχονται σε 353.000 χιλιάδες, σ’ όλο τον Πόντο, με τον δυτικό Πόντο να έχει πληγεί περισσότερο, από τις υπόλοιπες περιοχές: Να θυμηθούμε τη μάχη  της Παναγίας της Μάγαρας στη σπηλιά ‘Οτκαγια, όπου σφαγιάσθηκαν πάνω από 600 γυναικόπαιδα, να σκεφθούμε τις σφαγές στις εκκλησίες του Αγίου Χαραλάμπους και του Αγίου Γεωργίου στα χωριά, Κιοβζέζου και Σελαμελίκ της Πάφρας. Και τέλος να μην ξεχάσουμε τους 174 καταδικασθέντες στα Δικαστήρια της Ανεξαρτησίας, από τους οποίους οι 69 κρεμάστηκαν στην πλατεία της Αμάσειας.

Η Βουλή των Ελλήνων ομόφωνα, το Φλεβάρη του 1994, επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου, ανακήρυξε την 19η του Μάη ως ημέρα εθνικής μνήμης, αφιερωμένη στη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Ωστόσο, η πλήρης δικαίωση της μνήμης των νεκρών μας, θα έρθει με τη διεθνή της αναγνώριση, η οποία και απαιτεί αγώνες από όλους μας. Και, ιδίως, από την Ελληνική Πολιτεία, το οργανωμένο ποντιακό κίνημα, και τον ελληνισμό απανταχού του κόσμου.

Σε επίπεδο κρατών, τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, την έχουν αναγνωρίσει η Κυπριακή Βουλή, και το σουηδικό κοινοβούλιο, ενώ σε Ομοσπονδιακό επίπεδο, αρκετές πολιτείες της Αμερικής, καθώς και το κοινοβούλιο της Νότιας Αυστραλίας.

Επίσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το 2006, με απόφασή του, καλεί την Τουρκία να συμβιβαστεί με το ιστορικό της παρελθόν και να δώσει στους ερευνητές της Ιστορίας τη δυνατότητα πρόσβασης στα αρχεία της, σχετικά με τη γενοκτονία των Ελλήνων, των Αρμενίων και των Ασσυρίων κατά την περίοδο 1914 - 1923.

Ακόμη, «Η Διεθνής Ένωση Ακαδημαϊκών», αναγνωρίζει ότι «Τα γεγονότα που συνέβησαν στην Τουρκία, μεταξύ 1916 – 1922, δεν ήταν τίποτα άλλο από καθαρή Γενοκτονία». Το ίδιο υποστηρίζουν και πολλοί αξιόπιστοι ερευνητές, που ανέτρεξαν στα αρχεία της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Αυστρίας της Σουηδίας, της Αμερικής και της Αυστραλίας.

Ο αρχηγός του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Σουηδίας, Γιέλμαρ Μπράντιγκ, ήδη από το 1917 διατύπωσε ότι «τα γεγονότα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν ήταν τίποτα άλλο, από μια συστηματική γενοκτονία». Και ήταν τότε που ο όρος γενοκτονία χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά. Ο Ο.Η.Ε τον υιοθέτησε 31 χρόνια αργότερα, δηλαδή το 1948.

Να πούμε ακόμη ότι ο Τζορτζ Χόρτον, πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη και τη Σμύρνη, παρουσιάζει εκτενώς τον αφανισμό του Χριστιανικού πληθυσμού, με τρόπο σαφή και πειστικό. Στους αξιόπιστους μάρτυρες ανήκουν, κι όλοι εκείνοι που έζησαν τα γεγονότα.

Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο της Ελληνικής ιστορίας. Χρέος μας είναι το κεφάλαιο αυτό να το αναδείξουμε και να το προστατέψουμε, έχοντας στο νου μας, την απάντηση του πρώην προέδρου της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλου, στο ταξίδι του στην Αρμενία, στο μνημείο γενοκτονίας των Αρμενίων, όπου στην ερώτηση Έλληνα δημοσιογράφου, «Αν θα έπρεπε και εμείς στην Ελλάδα να έχουμε μνημείο της Γενοκτονίας των Ποντίων», η απάντηση του προέδρου ήταν σαφής: «Οι Πόντιοι –είπε- έχουν δίκαια παράπονα απέναντι σε όλους, γιατί ούτε την Ιστορία τους διδάσκουμε επαρκώς, ούτε έχουμε αναγνωρίσει τις θυσίες, τις οποίες ξέρουμε…

Να πούμε ακόμη ότι υπέρ της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ποντίων, έχουν ταχθεί και Τούρκοι διανοητές, όπως: Ο Αλί Ερτέμ, κοινωνιολόγος, πρόεδρος του συλλόγου «Αναγνωρίστε τις Γενοκτονίες», ο Ορχάν Παμούκ, βραβευμένος με Νομπέλ λογοτεχνίας, και ο  πανεπιστημιακός καθηγητής της Ιστορίας,  Χαλίλ Μπερκτάι.

Η Τουρκία οφείλει να συμφιλιωθεί με το ιστορικό  παρελθόν της. Να παραδεχτεί τη γενοκτονία που διέπραξε και να ζητήσει συγνώμη.

Ο Όμηρος, στη Νέκυια της Οδύσσειας (δηλαδή στην επίσκεψη του Οδυσσέα στον Άδη) λέει: «Η ψυχή που δεν ζητά συγνώμη, και στον Άδη ακόμη υποφέρει, γιατί είναι δεμένη με τους εχθρούς της». Επομένως, η συγνώμη από πλευράς της Τουρκίας, έχει και το χαρακτήρα της λύτρωσής της.

Ως Πόντιοι αρνούμαστε να παραδώσουμε στη λήθη τις 353.000 χιλιάδες των νεκρών μας κι αγωνιζόμαστε για την αναγνώριση της γενοκτονίας μέχρι που να αναπαυθούν οι ψυχές τους. Η υποχώρηση από την υποχρέωση αυτή αποτελεί ηθική και εθνική ύβρη. Η αλήθεια απαιτεί σεβασμό στα γεγονότα και τιμή στα θύματα. Και προπάντων θέτει ενώπιον των ευθυνών τους όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις, τοποθετώντας το αίτημα της αναγνώρισης της γενοκτονίας ψηλά στην ατζέντα της πολιτικής.

Η 19η του Μάη είναι ημέρα μνήμης για τον ελληνισμό. Είναι ημέρα δέησης για τις ψυχές των νεκρών μας, που εκτελέστηκαν μόνο και μόνο γιατί ήταν χριστιανοί και Έλληνες. Κάθε χρόνο στις 19 του Μάη στέλνουμε με την ανάσα του αέρα την προσευχή μας, για να ταξιδέψει απ’ άκρη σ’ άκρη σ’ όλο τον Πόντο και σαν ψυχή να χαϊδέψει τη μνήμη που καίει στα περήφανα όρη, σαν άκαυτη βάτος, την ώρα που η κλαίουσα ιτιά προσκυνά τα νερά του Πυξίτη και ψηλά στην Παναγία Σουμελά σπάει ο βράχος, για να απελευθερώσει από μέσα του ένα δάκρυ, ένα καλά φυλαγμένο δάκρυ, σαν τη σιγή διάφανο και σαν το κρύσταλλο καθαρό. Να νοτίσει τη μνήμη και να θυμίσει πως παράδοση δεν είναι μόνο η συντήρηση της στάχτης αλλά και η διατήρηση της φλόγας.

Λεπτομέρειες

Δημιουργήθηκε : 16 Μαϊος 2021

Ο εμπνευστής της σειράς 353 για 353.000 ψυχές, ηθοποιός Τάκης Βαμβακίδης, ο συγγραφέας / ποιητής Γεώργιος Κωνσταντινίδης, ο αθλητής του ΠΑΟΚ Αλέξανδρος Πασχαλάκης, ο μουσικός / καθηγητής μουσικής Αβραάμ Γκόσιος, η τραγουδίστρια Ειρήνη Παπαδοπούλου, η χορεύτρια Ρεβέκκα Μαυρίδου και ο πρόεδρος του συλλόγου Ποντίων Νέας Σάντας Κιλκίς Θεόφιλος Ασλανίδης... στέλνουν το δικό τους μήνυμα για τη Γενοκτονία των Ποντίων.

Περισσότερα: Μήνυμα για τη Γενοκτονία, με πρωτοβουλία του θιάσου «ΤΕΜΕΤέΡ» του Τάκη Βαμβακίδη (Βίντεο)

Λεπτομέρειες

Δημιουργήθηκε : 15 Μαϊος 2021

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων για την 19^η Μαΐου, ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, ανακοίνωσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων.

Περισσότερα: Οι εκδηλώσεις της ΠΟΠΣ για την 19 Μαΐου – Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου

Λεπτομέρειες

Δημιουργήθηκε : 15 Μαϊος 2021

Την Τετάρτη 19 Μαΐου 2021 στις 20:00 η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος, στο πλαίσιο προσαρμογής των επετειακών εκδηλώσεων μνήμης στις συνθήκες, που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού, πραγματοποιεί την διαδικτυακή εκδήλωση «Βήματα Αναγνώρισης».

Περισσότερα: Διαδικτυακή εκδήλωση της ΠΟΕ, με θέμα «Βήματα Αναγνώρισης»