Παρουσία εκπροσώπων ποντιακών οργανώσεων, εκπαιδευτών και μαθητών των τμημάτων της ποντιακής διαλέκτου, έγινε η εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Προέδρου του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών, Αντώνη Παυλίδη µε τίτλο «Χαλαµονή», το βράδυ της Τετάρτη 14 Μαρτίου 2018, στο Αμφιθέατρο Τελετών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Την παρουσίαση του μυθιστορήματος «Χαλαμονή», το οποίο βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά, όπως είπε ο συγγραφέας του, Αντώνη Παυλίδης, έκαναν ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, καθηγητής Αχιλλέα Ζαπράνη, η αντιπεριφερειάρχης Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Βούλα Πατουλίδου και ο ιστορικός και σχολικός σύμβουλος ΔΕ, δρ. Πολύβιος Στράντζαλης, ενώ τη συζήτηση συντόνιζε ο δημοσιογράφος Παντελής Σαββίδης.

Η εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου ήταν ενταγμένη στο πλαίσιο του συμφώνου συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών, καθώς και του εορτασμού των 60 χρόνων λειτουργίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, και πραγματοποιήθηκε µε την ευγενική χορηγία του εκδοτικού οίκου Α.Α. Λιβάνη.

Τους εισηγητές παρουσίασε στο κοινό ο συντονιστής Παντελής Σαββίδης, ο οποίος αναφέρθηκε στη γνωριμία του με τον Αντώνη Παυλίδη.

Η Βούλα Πατουλίδου

Πρώτη μίλησε η Βούλα Πατουλίδου, η οποία μεταξύ άλλων τόνισε πως «ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα του βιβλίου είναι η απόπειρα του συγγραφέα να ερμηνεύσει φαινόμενα της σύγχρονης τουρκικής κοινωνίας, που έχουν την προέλευσή τους στην ιστορία. Στην προσπάθεια του αυτή χρησιμοποιεί ως πρόσχημα το ταξίδι του εγγονού του βασικού ήρωα Χρήστος Παπαδόπουλου, του Λάζου, το 2000 στην Κωνσταντινούπολη. «Κεντά» ο συγγραφέας, παρουσιάζοντάς μας συναρπαστικές όψεις της σύγχρονης τουρκικής κοινωνία (οι Αλεβήδες, οι Κρυπτοχριστιανοί, ο ρόλος της ΜΙΤ, οι γκρίζοι λύκοι, η κρατική προπαγάνδα κ.ά.).

Στρέφεται στην ελληνική ομογένεια και το Οικουμενικό Πατριαρχείο και να μας περιγράψει την πορεία του κατά τον 20^ο αιώνα μετά το 1922, μια πορεία που γνωρίζει καλά ο συγγραφέας, μέσα από τις μελέτες του αλλά και ζώντας για τρία χρόνια στην Κωνσταντινούπολη ως υπεύθυνος για την εκπαίδευση των Ομογενών. Μας περιγράφει μια σειρά από οδυνηρούς ιστορικούς σταθμούς – ορόσημα (φόρος περιουσίας, Στεπεμβριανά, Απελάσεις, εισβολή στην Κύπρο), που έδειξαν ότι στρατηγικός στόχος της Τουρκίας ήταν ο εξαναγκασμός τους σε έξοδο από τη χώρα. Συγκρίνοντας το σημερινό αριθμό των 2.000 περίπου ομογενών με τις 130.000 μουσουλμάνους της Θράκης, γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι ο στόχος αυτός επετεύχθη.

Όλο το έργο έχει μια κινηματογραφική δομή, σε ταξιδεύει μια στο 1905 στη Σαμψούντα, μετά στο 2000 στην Κωνσταντινούπολη, ύστερα σε πάει πίσω το 1875 στην ποντιακή ενδοχώρα και στο Σταυρί, κατόπιν το 1995 στην Πεντέλη, το 1965 στο Χίλτον στην Αθήνα, το 1957 σε ταξιδεύει μαζί με τον ήρωά του που επιστρέφει στο γενέθλιο τόπο και τελικά σε μεταφέρει τον Μάιο του 2017 στο Στρασβούργο, με τον εγγονό του βασικού ήρωα Λάζο, να ανεβαίνει τα σκαλιά του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χρόνο, που καθηλώνει τον αναγνώστη».

Ο Αχιλλέας Ζαπράνης

Ο Αχιλλέας Ζαπράνης, στην ομιλία του μεταξύ άλλων ανέφερε πως «σε σχέση με τη σημερινή παρουσίαση και τη συνάφειά της με το μέγα όνειδος της νεότερης Τουρκίας, δηλαδή την πρώτη εφαρμογή του γενοκτονικού Ολοκαυτώματος στον 20^ο αιώνα εις βάρος των Αρμενίων και εν συνεχεία του ποντιακού και μικρασιατικού ελληνισμού, είναι εύλογη η παρατήρηση ότι, όσο κι αν προσπαθούν οι Τούρκοι να ξεχαστούν τα εγκλήματά τους, δεν πρόκειται να τα καταφέρουν. Επίσης, είναι αναγκαίο να επαναλάβουμε ότι στην περίπτωση αυτή υπάρχει μια αιώνια ντροπή και καταδίκη για τους βαρβάρους και ένα αιώνιο κλέος για τους Έλληνες του Πόντου. Το κατόρθωμά τους να ανοίξουν νέους ορίζοντες και συγχρόνως να συντηρήσουν, διασώσουν και αναπτύξουν τους θησαυρούς της πνευματικής και πολιτισμικής τους παράδοσης, εδώ στον καινούριο τόπο τους».

Ο Πολύβιος Στράντζαλης

Στην ομιλία του ο ιστορικός και σχολικός σύμβουλος ΔΕ, δρ. Πολύβιος Στράντζαλης, τόνισε πως η «Χαλαμονή» του Αντώνη Παυλίδη «είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα, με έντονη συγκίνηση για τον «χαλασμό», την καταστροφή δηλαδή και την απώλεια των αλησμόνητων πατρίδων. Ο ίδιος έχει μελετήσει πολλά χρόνια τα αρχεία και τη βιβλιογραφία για τον Ελληνισμό του Πόντου και σε συνδυασμό με την προσωπική του εμπειρία α΄΄ο ακούσματα των παππούδων του και από επισκέψεις – προσκυνήματα του ίδιου στους τόπους των προγόνων του, δημιούργησε ένα συναρπαστικό κείμενο που συγκλονίζει με τη ζωντάνια και την αλήθεια του τον αναγνώστη.

Ο συγγραφέας συνδυάζει σε ένα κείμενο 400 περίπου σελίδων τις ατομικές ιστορίες των ηρώων με την ιστορία της φυλής. Η ραχοκοκαλιά του βιβλίου ορίζεται από τρία ταξίδια αυτογνωσίας και τα πραγματοποιούν οι ήρωες της ιστορίας για την αναζήτηση κάθε φορά ενός θησαυρού. Πρώτο ταξίδι είναι του κεντρικού ήρωα Χρήστου μέσα στη δεκαετία του 1950 στην πατρίδα του, κοντά στην Σαμψούντα και οι χρυσές λίρες που έχει κρύψει ο παππούς του πριν την καταστροφή. Παρεμβάλλεται παράλληλα το δεύτερο ταξίδι, του παππού του κεντρικού ήρωα με τον εγγονό του στα τέλη του 19^ου αιώνα στην πατρίδα των προγόνων του το Σταυρί. Ο θησαυρός που βρίσκουν είναι τα κειμήλια του Αγίου Ευγενίου της Τραπεζούντας, που τα έσωσαν εκεί μετά την άλωση και για τέσσερις αιώνες οι πρόγονοί τους. Το τρίτο ταξίδι, που και αυτό παρεμβάλλεται μέσα στα δύο προηγούμενα, γίνεται από τον Λάζο τον εγγονό του Χρήστου στην Κωνσταντινούπολη, ύστερα από παραγγελιά του παππού στις αρχές του αιώνα μας, με στόχο την αποκατάσταση της αδικίας μέσα από τη διεκδίκηση της περιουσίας των προγόνων του. Με αυτό ταξίδι διεκδικείται η αναγνώριση του δίκιου ενός ολόκληρου λαού.

Στο βιβλίο του Αντώνη Παυλίδη η περιγραφή του μαγικού ποντιακού τοπίου παρουσιάζεται με λυρικό τρόπο και συνδυάζεται με τη ζωή των ανθρώπων, τόσο των Ποντίων όσο και των άλλων φυλών που συμβιώνουν αρμονικά. Τα χαρακτηριστικά της φυλής, η νοοτροπία και η εργατικότητά της μαζί με την αγάπη της για το τραγούδι και τον χορό αγγίζουν τον αναγνώστη ως τα βάθη της ψυχής του και γι’ αυτό το συνιστώ ανεπιφύλακτα. Είναι ένα εκπληκτικό πόνημα».

Ο Αντώνης Παυλίδης

Κλείνοντας την εκδήλωση ο συγγραφέας του βιβλίου Αντώνης Παυλίδης, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών, τόνισε πως το βιβλίο «Χαλαμονή» βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, που έχουν μυθιστορηματική πλοκή και είναι καρπός έρευνας και γραφής χρόνων.

Την εκδήλωση έντυσε μουσικά ο Μιχάλης Καλιοντζίδης, ο οποίος άνοιξε με το παραδοσιακό τραγούδι «τη τρίχας το γεφύρ» και έκλεισε με το «Έκιτι Πατρίδα».